Ortodoncja

Aparat ortodontyczny pozwala nie tylko spełnić marzenie o pięknym uśmiechu, ale przede wszystkim umożliwia zachowanie w zdrowiu zębów, przyzębia, stawów skroniowo-żuchwowych przez wiele lat.

Najkorzystniej zgłosić się na kontrolę w wieku 6 - 7 lat. Umożliwia to rozpoczęcie leczenia w młodym wieku, co często znacznie upraszcza leczenie. W tym wieku proponuje się pacjentom aparaty wyjmowane. U dzieci trochę starszych stosuje się aparaty stałe fragmentaryczne, a od momentu pojawienia się wszystkich lub większości stałych zębów - aparaty stałe.
Najczęściej zakładamy aparaty stałe u pacjentów od 12 lat. Górna granica jest trudna do określenia. Należy pamiętać, że im starszy pacjent tym więcej ograniczeń pojawia się związanych z możliwościami leczenia.

Działanie aparatu polega na ciągłym oddziaływaniu delikatną siłą poprzez przyklejone zamki na zęby, tak aby ulegały one stopniowemu wyrównywaniu. Siła jest generowana przez przechodzący przez zamki łuk (metalowy drut), który utrzymywany jest klapką w zamkach samoligaturujących. Metalowy drut jest raz na 2 - 3 miesiące wymieniany na grubszy lub z innego metalu.

Jest taka możliwość, zależy to od rodzaju wady. Jednak rzadko kiedy założenie tylko jednego aparatu

jest korzystne dla pacjenta. Najczęściej zakłada się aparat na oba łuki. Jest to konieczne, aby górne zęby móc dopasować do dolnych.

Nie jest bolesne. Zakładanie aparatu na oba łuki trwa ok.1,5 - 2 godziny. Po założeniu aparatu przez 3 - 5 dni pacjent zwykle odczuwa pewien dyskomfort i może mieć podrażnienie błony śluzowej i warg oraz trudności w gryzieniu twardych pokarmów. Po ok. tygodniu zęby i błona śluzowa wracają do normy.

Niestety nie, zależy to w dużej mierze od zaawansowania wady i wieku pacjenta. Można jednak powiedzieć, że leczeniem ortodontycznym większość wad można wyleczyć lub przynajmniej znacznie poprawić uzyskując dobrą estetykę.

Nie, przy prawidłowym założeniu i zdjęciu aparatu ortodontycznego nie ma ryzyka uszkodzenia zębów. Oczywiście jest to uzależnione od utrzymywanej przez pacjenta higieny.
W przypadku słabej higieny, ale i pewnej skłonności do próchnicy na zębach mogą się tworzyć białe plamy/odwapnienia. Nie jest to jednak spowodowane samym aparatem a zalegającym na zębach osadem.

Tak, ze względu na utrudnione doczyszczanie zębów i dużą ilość ,,zakamarków" należy dokładnie je szczotkować. Można to robić tradycyjną szczoteczką jak i szczoteczką elektryczną z okrągłą główką bez gumowych elementów (końcówka orto) minimum dwa razy dziennie. Dodatkowo, jeżeli po umyciu widoczny pozostaje osad wskazane jest doczyszczenie specjalną szczoteczką do aparatów stałych tzw. jednopęczkową. W przypadku powstania stanu zapalnego zalecane są także specjalne płukanki. Pomocnym urządzeniem do dobrej higieny jest irygator do czyszczenia jamy ustnej.

Podczas leczenia aparatem stałym zalecane jest unikanie wyjątkowo twardych pokarmów (twarde owoce i warzywa, twarde pieczywo i suchary, twarde słodycze, orzechy, wypieczona pizza), ze względu na możliwość odklejenia zamków i z powodu większej wrażliwości zębów na nagryzanie. Również pokarmy problematyczne do oczyszczenia (krówki, toffi, batony) są niewskazane.

Tak, choć najkorzystniej wyleczyć je przed założeniem aparatu. W trakcie leczenia ortodontycznego, jeśli zaistnieje potrzeba to należy je leczyć na bieżąco jak i usuwać z nich kamień i osady.

W aparacie samoligaturującym łuk utrzymywany jest przez specjalną otwieraną klapkę. Z tego względu aparaty te mają sporo zalet w stosunku do zamków tradycyjnych (ligaturowych).

Oto najważniejsze z nich:
• mniejsza bolesność na początku i w trakcie leczenia - stosowane łuki mają niższe, przyjazne zębom siły;
• zamki samoligaturujące są niedużych rozmiarów i są zaokrąglone oraz mniej odstają od zębów, dzięki czemu są bardziej komfortowe dla pacjenta;
• leczenie postępuje szybciej, a więc czas leczenia jest krótszy (nawet o kilka miesięcy);
Dzieje się tak, ponieważ zastąpienie gumek klapkami w zamkach samoligaturujących powoduje, że siły tarcia są znacznie zmniejszone, co pozwala na płynne, łagodne i szybsze przemieszczanie się zębów;
• pozwoliły na wyeliminowanie uciążliwych expanderów z podniebienia (przy użyciu szerokich łuków można rozbudować podniebienie o kilka milimetrów) i cementowania pierścieni na zębach trzonowych
• lepsza higiena - brak gumowych elementów, które mają tendencję do zatrzymywania płytki nazębnej czy resztek pokarmu, powoduje, że aparaty samoligaturujące są łatwiejsze do oczyszczania.

Są to specjalne, niewielkich rozmiarów śrubki, które mają zaledwie 6 - 14mm długości i 1,2- 2 mm średnicy. Zakończone główką umożliwiającą umocowanie ortodontycznych systemów sił lub łuków. Ponieważ mikroimplanty nie ulegają przemieszczeniom pod wpływem sił ortodontycznych, umożliwiają zakotwienie absolutne, dzięki czemu można dokonywać precyzyjnych przesunięć zębów. Mówiąc obrazowo, mini śruby zachowują się jak hak holowniczy lub wyciągarka - ciągną ząb w wybranym kierunku, same tkwiąc stabilnie w jednym miejscu. Mikroimplanty ortodontyczne umieszcza się w starannie wybranym miejscu w kości żuchwy lub szczęki. Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym, trwa krótko i jest bezbolesny. Po kilku miesiącach mini śruby są usuwane, a kość ulega szybkiemu wygojeniu.

W sytuacji, gdy zęby są krzywo ustawione z powodu braku miejsca, należy to miejsce uzyskać. Jedną z powszechnie stosowanych metod jest stripping czyli zeszlifowanie niewielkiej ilości (ok.0,25 mm) szkliwa z każdej, ścianki niektórych zębów. I tak szlifując 6 przednich dolnych zębów możemy uzyskać w ten sposób nawet 2-3 mm przestrzeni. Jest to bezpieczna i często stosowana w ortodoncji metoda przy założeniu, że pacjent ma dobrą higienę jamy ustnej.

Zadaniem aparatu retencyjnego jest utrzymanie efektu leczenia. Po zdjęciu aparatów zęby mają tendencję do powrotu do ich początkowej pozycji. Gdyby pacjent w ogóle nie nosił po leczeniu aparatów retencyjnych, prawdopodobnie jego zęby pokrzywiłyby się w jakimś stopniu. Aby doszło do utrwalenia i utrzymania wyników leczenia konieczne jest więc noszenie retencji.
Za sześcioma przednimi zębami w szczęce i w żuchwie stosujemy tzw. retencję klejoną. Jest to przyklejony łańcuszek metalowy, który pozostawiamy tam jak najdłużej. Jest on niewidoczny i praktycznie niewyczuwalny, więc jego długie użytkowanie nie stanowi problemu.
Zwykle dodatkowo wykonujemy płytki termoformowalne, które pacjent ma zakładać na noc.
Czas noszenia jest ustalany indywidualnie, pacjent zakłada je według zaleceń.

Wybielanie zębów to bardzo popularna i satysfakcjonująca procedura w stomatologii. Najlepiej wykonać ją po leczeniu ortodontycznym.
Należy pamiętać, iż wybielą się zęby, lecz wybieleniu nie ulegną wypełnienia ani korony porcelanowe. Jeżeli są one w widocznym miejscu to ich kolor może się różnić od wybielonych zębów. Wybielanie jest bezpieczną procedurą. Nie niszczy zębów!

Do wybielania stosuje się specjalny żel ze środkiem wybielającym, który można stosować w specjalnych szynach noszonych w domu lub przy użyciu żelu o większym stężeniu - można go stosować na fotelu w gabinecie naświetlając dodatkowo specjalną lampą/laserem dla przyspieszenia całego procesu.

Bezpieczniejszą i nieco trwalszą metodą jest stosowanie żelu wraz z szynami w domu. Pacjent zakłada szyny wraz z nałożonym do nich żelem przez min 4 godzin na noc przez kolejne 8 - 10 dni.
Jeżeli pacjent planuje wymienić wypełnienia lub korony w zębach, po wybieleniu trzeba odczekać minimum 2 tygodnie gdyż kolor będzie się jeszcze minimalnie zmieniał.
Przed wybielaniem zęby powinny zostać wyczyszczone u dentysty z osadów i kamienia nazębnego.
Efekt wybielania utrzymuje się nawet kilka lat, zależy to m.in. od diety (czerwone wino, herbata, kawa, papierosy itp. powodują odkładanie na zębach osadów). Wybielanie można bezpiecznie powtarzać co 1-1,5 roku.

Zęby mleczne należy leczyć. Zbyt szybka utrata zębów mlecznych jest jedną z przyczyn stłoczonych i pokrzywionych zębów stałych. Należy wiedzieć, że mleczne czwórki i piątki powinny pozostać w jamie ustnej do ok. 10 r.ż. Przedwczesne ich usunięcie (np. z powodu ich zniszczenia przez próchnicę) najprawdopodobniej spowoduje, że w późniejszym okresie zabraknie miejsca na zęby stałe.

Wyrzynające się ósemki mogą (ale nie muszą) spowodować stłoczenie zębów przednich. Jeżeli ósemki pojawią się już po leczeniu ortodontycznym może (ale również nie musi) to spowodować powstanie niewielkiego stłoczenia. Z tego powodu czasem profilaktycznie kierujemy pacjentów do usunięcia tych zębów.

W niektórych przypadkach stłoczeń lub znacznego wychylenia przednich zębów zamiast usuwać czwórki lub piątki, które uznaje się za bardziej wartościowe usuwa się ósemki, by na powstałe po nich miejsce przesunąć, za pomocą mikroimplantów, zęby boczne i następnie wyrównać zęby przednie.